|
Pinksteren
Homilie
Als
we met mensen spreken over de Kerk, wat horen we dan? Horen we wat we
vandaag op Pinksteren horen, over de geboorte van de Kerk? Over de
heilige Geest die wordt uitgestort over de apostelen? Ontmoeten we dan
mensen die in de kracht van de heilige Geest hun eigen angsten en
reserves overwinnen om de opdracht die Jezus bij zijn Hemelvaart had
gegeven uit te voeren: “Gaat uit, naar alle landen, doopt hen in de
naam van de Vader, de Zoon en de heilige Geest….”? Nee,
wij horen in onze Kerk niet het Pinksterverhaal. En ook niet zoveel
andere optimistische verhalen over de toekomst. Mensen, wat wordt er
veel gesomberd! Als een pastoor bij mensen op bezoek gaat, hoor je
meestal allemaal verhalen over vroeger. En als mensen vroom en gelovig
zijn, menen ze de pastoor een plezier te doen door te zeggen hoe
jammer ze het vinden dat mensen niet meer naar de kerk gaan en het
tegenwoordig zo anders is en hoe het mogelijk is dat al die kerken
gesloten zijn. En als het niet over de eigen parochie gaat, dan is het
over bisschoppen, het gebrek aan priesters enzovoorts. Als
we zo spreken over de Kerk, beseffen we wel wat we dan doen? Ik hoor
hetzelfde als in de hele samenleving: onderbuikgevoelens,
ontevredenheid, bezorgdheid over de toekomst. Ik hoor ook mensen die
zelf lid zijn van de club waarop ze vervolgens ook bergen kritiek
hebben – zoals ook Nederlanders zich soms zo laatdunkend uitlaten
over hun eigen land dat buitenlanders zich wel eens afvragen: maar
hebben jullie dan geen trots? Is onze enige trots in deze tijd het
oranje van het voetbal? Waar
het om gaat is, dat we in de gaten krijgen dat ons spreken over de
Kerk verraadt dat we veel te veel het gevoel hebben de laatste
generatie te zijn die straks het licht uitmaakt. Veel katholieken in
ons land maken een uitgebluste indruk, geesteloos, zonder hoop op een
nieuwe toekomst. Als bisschop Hurkmans daar tegenover een nieuwe
evangelisatie zet, dan halen velen daar de schouders over op. “Haalt
toch niets uit.” Morgen,
op de tweede pinksterdag, vieren we de heilige Bonifatius. De meeste
mensen weten uit de geschiedenisboekjes van vroeger nog dat hij bij
Dokkum werd vermoord. Maar niet als een arm slachtoffer van zinloos
geweld, maar omwille van zijn vast vertrouwen in de verkondiging van
het evangelie. Een missionaris, een evangelisatie-bisschop, die
vermoord werd omwille van zijn Blijde Boodschap. Dat klinkt erg, maar
misschien is het nog wel veel erger dat we in onze tijd zo lauw en
onverschillig zijn geworden, dat er niemand meer hoeft te sterven voor
zijn geloof. Waar martelaren ontstaan, wordt tenminste nog met vuur
het geloof beleden, hoe erg de moord op onschuldige predikers ook is.
De Friezen van de 8e eeuw wisten tenminste waar ze wel en
niet in wilden geloven. Maar wij? Wat kan het ons schelen? Ja,
ik houd u Bonifatius bij de Friezen voor als een tweede
pinksterverhaal, maar dan in onze streken. Zoals de apostelen na het
ontvangen van de heilige Geest vol vuur waren tegenover de
uitgeblustheid van de eigentijdse parochies. Het verschil tussen
enthousiasme enerzijds en somberheid anderzijds. Waarom,
broeders en zusters, zouden wij eigenlijk Pinksteren vieren als we
geen zin hebben om die lauwe en onverschillige houding vandaag op het
kerkplein achter te laten? Waarom Pinksteren vieren als we niet meer
zouden geloven dat het wonder van vuur en enthousiasme niet
tweeduizend jaar geleden is gebeurd, maar vandaag, heden, aan ons
gebeurt? Als
we spreken over de Kerk, hebben we het dan over een
geloofsgemeenschap? Ik zou het toch denken! Niets anders brengt ons in
wezen samen dan het simpele feit dat we samen ergens in geloven. En
niet zomaar ergens in. Wij geloven in God als onze Vader – heel
nabij – Jezus als onze Christus en Verlosser – heel concreet –
en de heilige Geest als de Helper – heel actueel. Hoe iedereen ook
zijn of haar eigen beleving daarbij heeft, dát delen we allemaal
samen. Als wij werkelijk gelovigen zijn en dat samen willen
beleven – kom op: dan geloven we toch óók dat dit verhaal toekomst
heeft? We geloven toch niet in iets van het verleden? Waar is dan toch
die identiteit van christenen? Worden wij herkend omdat wij samen
Jezus Christus beleven en ergens voor staan? Of willen we niet herkend
worden? Als
we spreken over de Kerk, hebben we het dan over een missionaire
gemeenschap? Jezus heeft niet tegen zijn apostelen gezegd: “Hou dit
binnenskamers.” De katholieke Kerk is geen esoterisch genootschap,
maar een open gemeenschap. Open om met alle mensen te delen waar wij
in geloven en wat ons gelukkig maakt. Ja, ook als wij eigenlijk zouden
denken: ‘is dat niet onzinnig’, of ‘is dit nu wel de juiste
gelegenheid’ – juist dan geloven wij dat de heilige Geest ons moed
geeft om te getuigen met ons leven en ook nog met woorden. Zo komt
Jezus Christus en zijn Blijde Boodschap bij de miljoenen hunkerende
mensen. Als
we spreken over de Kerk, dan denk ik wel eens: nee, wij zijn veel te
veel bezig met onze eigen navelstaarderij. Katholieken zijn veel te
bezig met hun eigen structuren, reorganistaties, met bijzaken! Als
we spreken over de Kerk, dan denk ik ook vooral aan al die mensen die
wachten op zin en verlossing. Wij mopperen over de vele gedoopte
schapen die niet naar de Kerk komen, maar zoeken we echt naar hen? Als
Jezus spreekt over 99 schapen en één verlorene, dan vindt iedereen
het sympathiek dat Jezus dat ene verlorene gaat zoeken. De 99 redden
zich wel. Maar wij? Wij zien er Nee,
als we spreken over de Kerk, dan zouden we eerst moeten denken aan
onze eigen keuze en opdracht als christen. Wij zijn gedoopt en gezalfd
met de heilige Geest. Wij hebben de opdracht om zelf altijd
optimistisch te zijn, zelf te gelóven waarvoor we staan, onze
identiteit hoog houden, naar onszelf en daarna ook naar anderen. En
zelf de hand aan de ploeg slaan voor het Rijk Gods, zoals de helden
als de H.Bonifatius. We moeten niet alles alleen maar verwachten van
de priesters. Die hebben we nodig voor de sacramenten, maar niet als
loopjongens. Zelf de handen uit de mouwen steken en zelf het evangelie
verkondigen aan al die mensen die rand- of buitenkerkelijk zijn. Niet
de priesters maken de parochies, maar de parochianen. Als zij echt een
aanstekelijke geloofsgemeenschap zijn, dan bloeit de Kerk; als zij
zelf lauwe, burgerlijke, ontevreden, activistische mensen zijn die
niets meer te melden hebben over Jezus en het evangelie dan ‘eh, eh,
ja, een bijzonder voorbeeld’, ja dan hoeven we aan zo’n
gemeenschap ook niet een van die weinige priesters te verspillen. Als
we spreken over de Kerk, laten we dan spreken over de vraag hoe wij
nu, zoals we hier aanwezig zijn, het echt Pinksteren kunnen laten
worden anno 2006. Hier en nu, dat vuur van de heilige Geest. In
onszelf om het echt te delen met alle mensen om ons heen. Naar buiten,
de straat op, weg van al die binnenkerkelijke problemen, aan de slag
met je geloof. Dat veridepen, om te kunnen getuigen van Jezus die ons
leeft. Ik wens u een zalig Pinksteren. Amen. |